1. Khí tượng

1.1. Nhiệt độ, không khí lạnh

+ Nhiệt độ trung bình: Nhiệt độ không khí trung bình tháng 12/2022  trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang cao hơn TBNN và cùng kỳ năm trước từ 1,0-2,5⁰C dao động từ 15,7-16,5⁰C. Tháng 01/2023 nhiệt độ không khí trung bình tháng từ 16,0-17,0⁰C cao hơn TBNN khoảng 0,5⁰C nhưng thấp hơn cùng kỳ năm 2022 từ 1,0-2,0⁰C.

+ Không khí lạnh (KKL): Từ tháng 12/2022 đến nửa đầu tháng 02/2023, có 11 đợt không khí lạnh ảnh hưởng tới thời tiết các khu vực trong tỉnh (vào các ngày ngày 04/12, 12/12, 16/12, 20/12, 28/12, 02/01, 05/01, 15/01, ngày 23/01, ngày 26/01, và ngày 13/02). Đợt rét đậm, rét hại đầu tiên của mùa Đông Xuân năm 2022-2023 xảy ra trong 4 ngày (18-21/12) với nhiệt độ thấp nhất dao động từ 6.0-8.5⁰C. Trong các tháng chính đông, không khí lạnh đã gây ra 4 đợt rét đậm, rét hại với nhiệt độ thấp nhất từ 6,0-8,0⁰C.

1.3. Lượng mưa:

- Tổng lượng mưa (TLM): Lượng mưa tháng 12/2022 các khu vực trong tỉnh phổ biến xấp xỉ so với TBNN. Tháng 01/2023 lượng mưa thiếu hụt so với TBNN từ 70-100%.

Nhìn chung, tháng 12/2022 và tháng 01/2023 các khu vực ít mưa, độ ẩm trong không khí giảm thấp, trời hanh khô; nửa đầu tháng 02/2023 thời tiết các khu vực chuyển dần sang trạng thái ẩm ướt với nhiều ngày mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù vào đêm và sáng.

2. Thủy văn và nguồn nước (từ 16/10 - 15/12):

Mực nước trên hệ thống sông Lô - Gâm chủ yếu dao động phụ thuộc theo điều tiết các hồ, đập thuỷ điện tuyến trên. Trong giai đoạn này hồ thuỷ điện Tuyên Quang tiến hành 02 đợt xả nước phục vụ sản xuất vụ Đông Xuân 2022-2023, cụ thể:

- Đợt 1: Từ 15h00' ngày 03/01/2023 đến 13h00' ngày 09/01/2023 với Q_{xả max} = 598m³/s.

- Đợt 2: Từ 15h00' ngày 29/01/2023 đến 19h00' ngày 07/02/2023 với Q_{xả max} = 647m³/s.

Tại thành phố Tuyên Quang mực nước thấp nhất liên tục thiết lập trị số lịch sử mới, giá trị mực nước thấp nhất lịch sử tại thời điểm hiện tại là 11,68m (xuất hiện vào 01h00 ngày 30/01/2023).

Dòng chảy trên các sông phổ biến xấp xỉ dưới so với TBNN, riêng trên sông Lô tại Hàm Yên cao hơn TBNN khoảng 6%.

Hiện tại mực nước hồ Tuyên Quang ở mức 112,20m (thấp hơn MNDBT 7,8m) đạt khoảng 75% so với dung tích thiết kế.

Hình 1: Bản đồ so sánh tổng lượng nước tháng 12/2022 và tháng 01 năm 2023

        II. Dự báo khí tượng thủy văn từ tháng 03 đến tháng 05/2023:

        1. Khí tượng

1.2. Bão/ATNĐ và các hiện tượng thời tiết nguy hiểm

Từ tháng 03-05/2023, các khu vực trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang không chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão, ATNĐ.

Cần đề phòng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khi mưa dông như lốc, sét, mưa đá trong thời tiết giao mùa (tháng 3, 4/2023).

1.2. Nhiệt độ, không khí lạnh

Từ tháng 03 đến tháng 05/2023, nhiệt độ trung bình trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang phổ biến ở mức xấp xỉ so với TBNN. Không khí lạnh tiếp tục hoạt động trong nửa cuối tháng 2 và tháng 3 năm 2023, tuy nhiên cường độ từ yếu đến trung bình nên không có khả năng gây ra các đợt rét đậm, rét hại trên địa bàn tỉnh.

1.3. Lượng mưa

Lượng mưa các khu vực trong tỉnh từ tháng 3-5/2023 phổ biến xấp xỉ TBNN. Cần đề phòng khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá trong giai đoạn giao mùa (tháng 3/2023); mưa lớn cục bộ trong thời gian ngắn từ tháng 5/2023.

     

1.                                                            (b)

Hình 2: Bản đồ dự báo chuẩn sai nhiệt độ trung bình (⁰C) tháng 03/2023 (a)

và dự báo tỉ chuẩn lượng mưa (%) lượng mưa tháng 03/2023 (b)

   

1.                                                           (b)

Hình 3: Bản đồ dự báo chuẩn sai nhiệt độ trung bình (⁰C) tháng 04/2023 (a)

và dự báo tỉ chuẩn lượng mưa (%) lượng mưa tháng 04/2023 (b)

   

1.                                                              (b)

Hình 4: Bản đồ dự báo chuẩn sai nhiệt độ trung bình (⁰C) tháng 05/2023 (a)

và dự báo tỉ chuẩn lượng mưa (%) lượng mưa tháng 05/2023 (b)

   Bảng 1: Dự báo nhiệt độ, lượng mưa từ tháng 03/2023 đến tháng 05/2023:

Khu vực dự báo	Tháng 3		Tháng 4		Tháng 5
	Ttb(oC)	R(mm)	Ttb(oC)	R(mm)	Ttb(oC)	R(mm)
Vùng núi cao phía bắc (trạm khí tượng Chiêm Hóa, Hàm Yên)	20.5-21.5	40-80	24.0-25.0	100-200	27.0-28.0	150-250
Vùng đồi núi phía nam (trạm khí tượng Yên Sơn)	20.5-21.5	40-80	24.0-25.0	100-150	27.0-28.0	150-250
Khu vực thành phố Tuyên Quang (trạm khí tượng Tuyên Quang)	20.5-21.5	40-80	24.0-25.0	100-150	27.0-28.0	150-250
Ghi chú: - Vùng núi cao phía bắc( H.Lâm Bình, H.Na Hang, H.Chiêm Hóa, H. Hàm Yên) - Vùng đồi núi phía nam (H.Yên Sơn, H.Sơn Dương) - Khu vực TP.Tuyên Quang (gồm 15 xã, phường)

2. Thuỷ văn:

2.1 Dự báo từ tháng 01 đến tháng 3/2023

Từ 16-28/02/2023: Mực nước trên hệ thống sông Gâm dao động phụ thuộc chủ yếu theo điều tiết của hồ, đập thủy điện tuyến trên, mực nước phổ biến ở mức thấp hơn so với TBNN, riêng tại Na Hang cao hơn TBNN.

Tháng 3-4/2023: Là các tháng cuối mùa cạn nên mực nước trên hệ thống sông Lô - Gâm chủ yếu dao động phụ thuộc vào điều tiết của các hồ chứa và đập thủy điện tuyến trên theo xu thế xuống dần, khả năng xuất hiện 1- 2 đợt lũ nhỏ với biên độ từ 1-3m (các sông nhỏ, suối từ 2-4m), đỉnh lũ trên các sông ở mức dưới BĐI. Tháng 5/2023 là tháng bắt đầu mùa lũ, mực nước trên các sông vừa chịu ảnh hưởng dao động của điều tiết các hồ, vừa chịu ảnh hưởng của mưa trên thượng nguồn, khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ với biên độ 2-5m, đỉnh lũ dưới mức BĐI.

Dòng chảy trên hệ thống sông Lô - Gâm phổ biến ở mức thấp hơn so với TBNN từ 10-20%.

       Bảng 2: Dự thủy văn từ tháng 3/2023 đến tháng 5/2023

Đơn vị: cm

Sông	Trạm	Tháng 3/2023			Tháng 4/2023			Tháng 5/2023
		Htb (cm)	Hmax (cm)	Hmin (cm)	Htb (cm)	Hmax (cm)	Hmin (cm)	Htb (cm)	Hmax (cm)	Hmin (cm)
Lô	Hàm Yên	2560	2680	2470	2590	2720	2470	2635	2890	2470
	Tuyên Quang	1230	1520	1320	1220	1500	1280	1250	1560	1330
Gâm	Na Hang	4810	4970	4740	4845	4960	4745	4890	4990	4745
	Chiêm Hoá	3190	3390	3050	3225	3390	3060	3295	3450	3070

Bảng 3: Dự báo nguồn nước từ tháng 3/2023 đến tháng 5/2023

Sông	Trạm	Tháng 3/2023		Tháng 4/2023		Tháng 5/2023
		Tổng mưa (mm)	Tổng nước mặt (triệu m3)	Tổng mưa (mm)	Tổng nước mặt (triệu m3)	Tổng mưa (mm)	Tổng nước mặt (triệu m3)
Lô	Hàm Yên	30-70	430	100-200	620	150-250	750
	Tuyên Quang	50-80	568	80-130	415	220-280	611
Gâm	Chiêm Hóa	30-70	410	100-200	590	150-250	720

 

III. Xu thế thời tiết, thủy văn từ tháng 6 đến tháng 8/2023:

1. Khí tượng:

- Bão/ATNĐ: Từ tháng 6-8/2023, số lượng bão/ATNĐ trên khu vực Biển Đông có khả năng xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ (khoảng 4-5 cơn bão/ATNĐ trên Biển Đông). Trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang chịu ảnh hưởng của 1-3 cơn bão, ATNĐ và có khả năng xuất hiện từ đầu tháng 7/2023.

- Nắng nóng: Từ tháng 6 đến nửa đầu tháng 8/2023, nắng nóng diện rộng xuất hiện trên địa bàn tỉnh, cường độ nắng nóng có khả năng gay gắt hơn so với cùng thời kỳ năm 2022.

- Xu thế nhiệt độ trung bình: Nhiệt độ không khí các tháng 6-8 phổ biến ở mức xấp xỉ trên và cao hơn khoảng 0,5⁰C so với TBNN cùng thời kỳ.

- Xu thế lượng mưa: Trong tháng 6-8/2023, TLM phổ biến thấp hơn TBNN khoảng từ 5-15%, riêng trong tháng 6/2023 TLM xấp xỉ so với TBNN cùng thời kỳ.

Cần đề phòng khả năng xảy ra lốc, sét, mưa đá và gió mạnh trong mưa dông. Hiện tượng dông lốc xảy ra trong đêm sẽ có tác động xấu tới cơ sở vật chất, nhà xưởng, đặc biệt là tính mạng con người. Mưa lớn trong thời gian ngắn gia tăng nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất ở vùng núi và ngập úng vùng trũng thấp, ven sông suối.

2. Thủy văn:

Là trọng điểm của thời kỳ mưa lũ nên mực nước trên các sông dao động vừa chịu ảnh hưởng điều tiết hồ chứa, vừa chịu ảnh hưởng của mưa lũ trên thượng nguồn và trên lưu vực, mực nước trên sông có xu thế lên dần tuy nhiên vẫn dao động ở mức thấp hơn so với TBNN; trên sông xuất hiện 6- 8 đợt lũ nhỏ với biên độ lũ từ 1- 5m, thượng lưu và các sông nhỏ, suối từ 3-7m.

Dòng chảy trên hệ thống sông Gâm thuộc địa bàn tỉnh phổ biến ở mức thấp hơn so với TBNN từ 10-20%.

Bảng 2: Nhận định xu thế mực nước trung bình  và tổng lượng nước mặt từ tháng 6/2023 đến tháng 8/2023

Sông	Trạm	Mực nước trung bình	Tổng lượng nước mặt
Lô	Hàm Yên	<	<
	Tuyên Quang	<	<
Gâm	Na Hang	>
	Chiêm Hoá	<	<

Cảnh báo:

Mực nước trên sông ở mức thấp và biên độ dao động lớn có thể gây khó khăn cho việc khai thác nước mặt, gây sạt lở và sụt lún bờ sông, cản trở giao thông đường thủy.