Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà dự và chỉ đạo Hội nghị. Tham dự Hội nghị có Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa Lê Đức Vinh; đại diện Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ; Lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ, các Sở TN&MT và Thanh tra ngành TN&MT 63 tỉnh, thành trực thuộc Trung ương.

Kế hoạch thanh tra phải đồng bộ, xuyên suốt

Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, trong những năm qua, ngành TN&MT nói chung và công tác thanh tra của Ngành nói riêng đã đạt được nhiều kết quả rất đáng ghi nhận. Tuy nhiên, khó khăn, thách thức đặt ra cũng không ít đòi hỏi toàn Ngành phải quyết tâm có sự đổi mới cơ bản từ tư duy đến hành động, đặc biệt trong công tác thanh tra.

Theo Bộ trưởng, thực tiễn thời gian vừa qua đã cho thấy, ngành TN&MT có nhiều vấn đề nóng mà người dân và xã hội rất quan tâm, như: môi trường vẫn đang bị ô nhiễm, suy thoái; sự cố môi trường xảy ra; khai thác trái phép tài nguyên gây thất thoát, lãng phí;… Bên cạnh đó, có những nơi, trên thực tế còn tình trạng phiền hà, nhũng nhiễu đối với người dân, doanh nghiệp… “Đây là những vấn đề đòi hỏi ngành TN&MT cần phải có tư duy đổi mới trong công tác chỉ đạo điều hành của mình” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, Bộ trưởng yêu cầu các đơn vị ngay từ khâu xây dựng kế hoạch, phải xác định rõ đối tượng, mục tiêu và yêu cầu thanh tra, kiểm tra; đồng thời phải bảo đảm tính đồng bộ, phối hợp xuyên suốt trong toàn Ngành.

Thanh tra, kiểm tra có vai trò hết sức quan trọng, là công cụ không thể thiếu để góp phần đưa pháp luật đi vào cuộc sống, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước. Tuy nhiên, theo Bộ trưởng, trên thực tế, nhiều vụ việc vi phạm pháp luật nghiêm trọng thường đều do báo chí và nhân dân phát hiện. “Và khi dư luận bức xúc, nóng bỏng rồi thì thanh tra mới vào cuộc. Đó là điều cần khắc phục.” - Bộ trưởng trăn trở. 

Một vấn đề mà người đứng đầu ngành TN&MT cả nước rất quan tâm, đó là có những trường hợp khi đã thanh tra xong nhưng phải 6 tháng đến 1 năm sau mới có kết luận thanh tra. Bộ trưởng yêu cầu khắc phục ngay tình trạng này, kết luận thanh tra phải được ban hành kịp thời.

Theo Bộ trưởng, thanh tra là để đưa pháp luật đi vào cuộc sống, để kiểm tra xem năng lực tổ chức thực hiện pháp luật có đúng không, đồng thời hỗ trợ, yêu cầu doanh nghiệp, người dân thực hiện đúng quy định của pháp luật. “Kết luận của mỗi đợt thanh tra phải chỉ rõ cho doanh nghiệp thấy những tồn tại, vi phạm, biện pháp khắc phục các tồn tại, vi phạm đó. Thanh tra chính là phải tập trung giải quyết những đòi hỏi, bức xúc, những vấn đề đặt ra của đời sống người dân. Và sau mỗi cuộc thanh tra, chúng ta phải trả lời được câu hỏi cuộc sống đã trở lại bình yên hay chưa? Dư luận đã thỏa đáng với những kết luận thanh tra của chúng ta hay chưa?...” - Bộ trưởng đặt vấn đề. 

Chánh Thanh tra Bộ TN&MT Lê Quốc Trung trình bày kế hoạch năm 2017 tại Hội nghị

Phải coi công tác thanh, kiểm tra là nhiệm vụ ưu tiên số 1

Đề cập đến vấn đề khó khăn trong lực lượng làm công tác thanh tra, Bộ trưởng đồng cảm về việc đội ngũ thanh tra chưa bao giờ có đủ về số lượng cán bộ cũng như trang thiết bị để có thể thực thi được nhiệm vụ.

“Bộ TN&MT, Sở TN&MT, Phòng TN&MT sẽ không bao giờ thực hiện được tốt công tác thanh tra nếu như chúng ta không có sự phối hợp” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Để tạo ra một cơ chế phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan ở trung ương và địa phương, thì trách nhiệm, cũng như sự phân công, phân cấp rõ ràng đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tới yêu cầu trong cơ chế phối hợp và thông tin báo cáo. “Các kết luận, kết quả thanh tra từ Sở TN&MT các tỉnh, thành phố phải được gửi về Thanh tra Bộ để theo dõi, tổng hợp; từ đó chúng ta mới có được một bức tranh tổng thể kết quả của công tác thanh tra trong một năm và đề ra nhiệm vụ cho năm tới một cách sát với thực tế…”

Đề cập đến vấn đề hiện đại hóa thanh tra ngành TN&MT, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho rằng, đây là một yêu cầu hết sức quan trọng; đặc biệt còn chưa có được một cơ sở dữ liệu thông tin để sử dụng chung cho thanh tra toàn Ngành.

“Cần nhanh chóng tiến hành hiện đại hóa công tác thanh tra của Ngành thông qua việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu; cũng như thiết lập một cơ chế trao đổi thông tin. Đây là điểm yếu mà tôi thấy chúng ta cần phải khắc phục trong thời gian sắp tới…” - Bộ trưởng nói.

Về nhiệm vụ năm 2017 và những năm tiếp theo, Bộ trưởng cho rằng, ngành TN&MT nói chung và đội ngũ thanh tra nói riêng phải hết sức quyết liệt, đồng hành cùng Chính phủ trong việc xây dựng một chính phủ liêm chính, gần dân. Do vậy công tác thanh tra của Ngành phải “hành động hơn”, “quyết liệt hơn” và “kịp thời hơn”.

Bộ trưởng yêu cầu “lực lượng thanh tra ngành TN&MT cần phải tập trung vào nội dung thanh tra, đối tượng cần thanh tra; phải tránh việc thanh tra dàn trải; tập trung vào những gì cuộc sống đang đòi hỏi, đang vướng mắc, đang là cản trở đối với các doanh nghiệp… Tôi đề nghị các đồng chí coi đó là nhiệm vụ trọng tâm để lực lượng thanh tra từ cấp Bộ cho đến cấp Sở và phòng TN&MT cấp huyện thực hiện.” – Bộ trưởng nói.

Nhận định tình hình khiếu nại tố cáo thời gian tới vẫn còn rất phức tạp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đề nghị lực lượng thanh tra ngành TN&MT một mặt xác định rõ hơn vai trò của các cơ quan quản lý ở Trung ương, Thanh tra của Bộ để cùng với các địa phương thực hiện nhiệm vụ tốt hơn; giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo ngay từ ban đầu, ngay từ địa phương; tránh tình trạng bức xúc để lâu hoặc không giải quyết khiến các sự việc này bị đẩy lên cấp trên, lên cấp Trung ương…

Bộ trưởng cũng đề nghị lực lượng thanh tra ngành TN&MT, căn cứ vào Kế hoạch thanh tra năm 2017 để triển khai quyết liệt ngay từ những ngày đầu năm; đồng thời có cơ chế phối hợp nhuần nhuyễn hơn, phát huy được sức mạnh của toàn Ngành và hoàn thành tốt các công việc này. Bộ trưởng cũng yêu cầu Thanh tra Bộ và các Sở TN&MT phải thường xuyên rà soát, bổ sung Kế hoạch thanh tra sát với thức tiễn đặt ra.

Đề cao vai trò của công tác thanh tra, một lần nữa, Bộ trưởng nhấn mạnh và yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Bộ, Giám đốc Sở TN&MT, Trưởng phòng TN&MT cần phải nhận thức và coi công tác thanh tra, kiểm tra là nhiệm vụ ưu tiên số 1 của Ngành; làm sao để công tác này cũng là nhiệm vụ, là chế tài mạnh mẽ nhất của toàn Ngành.

 “Tôi kêu gọi các cán bộ làm công tác thanh tra, kiểm tra phát huy kiến thức, hiểu biết và trách nhiệm của mình để góp phần xây dựng Chính phủ liêm chính và kiến tạo - một Chính phủ lấy pháp luật làm gốc. Mỗi cán bộ thanh tra ngành TN&MT cần có bản lĩnh, liêm chính, khách quan và công tâm. Và chắc chắn đây chính là một vũ khí hết sức quan trọng để các đồng chí hoàn thành công việc của mình…” -  Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh. 

Các đại biểu tham luận tại Hội nghị

Những nhiệm vụ trọng tâm của năm 2017

Báo cáo tại Hội nghị, ông Lê Quốc Trung, Chánh Thanh tra Bộ TN&MT đã nêu kế hoạch thanh tra, kiểm tra và giải quyết khiếu tại tố cáo của ngành trong năm 2017. Trong đó, theo Kế hoạch, trong năm 2017 sẽ thanh tra trách nhiệm tại 07 tỉnh gồm: Bắc Giang, Lào Cai, Phú Thọ, Ninh Thuận, Bình Thuận, Kon Tum, An Giang.

Về lĩnh vực đất đai: Thanh tra việc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai của các cấp, trọng tâm là các thủ tục thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi thu hồi đất; giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; đăng ký lần đầu và đăng ký biến động đất đai, cấp Giấy chứng nhận đối với các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân thực hiện thủ tục từ ngày 01 tháng 7 năm 2014 đến thời điểm thanh tra. Thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý đất đai của Ủy ban nhân dân các cấp.

Về lĩnh vực môi trường: Thanh tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường tại các dự án có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng (dệt nhuộm, hóa chất, luyện kim, giấy, bột giấy, tinh bột sắn, cao su, mía đường, xi mạ, thuộc da, nhiệt điện...); các cơ sở có nguồn thải lớn từ 200 m3/ngày đêm trở lên (trừ các đối tượng đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường thanh tra trong năm 2016).

Quang cảnh Hội nghị ngày 09/3

Về lĩnh vực địa chất khoáng sản: Thanh tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản trong công tác quản lý, thăm dò, khai thác, sử dụng đá làm vật liệu xây dựng thông thường. Tăng cường kiểm tra công tác lập quy hoạch, cấp phép thăm dò, khai thác cát, sỏi lòng sông, kiểm tra việc thu hồi cát từ các dự án nạo vét, khơi thông luồng, lạch tại các địa phương trên cả nước, nhất là ở các huyện giáp ranh khiến môi trường ô nhiễm, sạt lở nghiêm trọng bờ sông, gây bức xúc trong dư luận.

Về lĩnh vực tài nguyên nước: Thanh tra công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước và hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng, xả thải vào nguồn nước của một số tổ chức, cá nhân. Thanh tra việc thực hiện quy trình vận hành liên hồ chứa trên các lưu vực sông và một số hồ chứa thủy điện, thủy lợi (không thuộc quy trình vận hành liên hồ chứa do Thủ tướng Chính phủ ban hành).

Và đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra đột xuất đối với các tổ chức, cá nhân có vi phạm và thanh tra trách nhiệm việc chấp hành pháp luật về tài nguyên và môi trường của Ủy ban nhân dân các cấp...