Thứ trưởng Lê Công Thành đến dự và phát biểu chỉ đạo Hội nghị.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với sự tham dự của đại diện Lãnh đạo các Vụ chức năng thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Tổng Cục Khí tượng thủy văn, Tổng Cục Môi trường, Cục Biến đổi khí hậu, Cục Công nghệ thông tin và Dữ liệu tài nguyên môi trường, Cục Viễn thám quốc gia, cùng toàn thể các cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của 04 đơn vị thuộc lĩnh vực tài nguyên nước tại hơn 20 điểm cầu trực tuyến.

Thể chế, chính sách, pháp luật tài nguyên nước tiếp tục được hoàn thiện ở tầm chiến lược quốc gia

Phát biểu khai mạc tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh cho biết, năm 2021, lĩnh vực tài nguyên nước đã hoàn thành các nhiệm vụ trong chương trình Công tác năm 2021. Thể chế, chính sách, pháp luật về tài nguyên nước tiếp tục được hoàn thiện ở tầm chiến lược quốc gia, một số Nghị định, Thông tư được cập nhật, sửa đổi bảo đảm phù hợp với yêu cầu quản lý. Các chính sách pháp luật được thực thi tương đối hiệu quả ở cả Trung ương và địa phương.

Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước quốc gia được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 432/QĐ-TTg ngày 24/03/2021, ban hành sớm 5 tháng so với thời hạn đăng ký. Đề án tổng kiểm kê tài nguyên nước quốc gia, giai đoạn đến năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1383/QĐ-TTg ngày 04/8/2021, ban hành sớm 2 tháng so với thời hạn đăng ký.

Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh phát biểu tại Hội nghị

Bên cạnh đó, Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050: Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 2042/QĐ-TTg ngày 3/12/2021 thành lập Hội đồng thẩm định Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, dự kiến tháng 1/2022 sẽ tổ chức họp hội đồng thẩm định. Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Bằng Giang - Kỳ Cùng (số 1969/QĐ-TTg); Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Srepok  (số 2138/QĐ-TTg); Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Sê San (số 2204/QĐ-TTg). Các quy hoạch tổng hợp các lưu vực sông còn lại tiếp tục được triển khai thực hiện theo đúng kế hoạch, nhiệm vụ được giao.

Trong năm 2021 đã phối hợp với các quốc gia thành viên và Ban Thư ký tổ chức thành công Phiên họp Hội đồng Uỷ hội lần thứ 28; thông qua Chiến lược phát triển thuỷ điện bền vững. Đồng thời, theo dõi chặt chẽ tình hình khai thác và sử dụng tài nguyên nước trên lưu vực sông Mê Công, kịp thời báo cáo Thủ tướng Chính phủ và lãnh đạo Uỷ ban xem xét, quyết định các chủ trương, chính sách.

Quang cảnh Hội nghị

Thực hiện nhiệm vụ Bộ trưởng giao, trong năm 2021, các đơn vị trong lĩnh vực nước đã phối hợp, xây dựng và trình Bộ trưởng ban hành thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 47/2017/TT-BTNMT quy định về giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước (Thông tư số 17/2021/TT-BTNMT ngày 14/10/2021); Xây dựng dự thảo, gửi văn bản lấy ý kiến góp ý dự thảo của các cơ quan, tổ chức liên quan về Hồ sơ đề nghị xây dựng Luật tài nguyên nước sửa đổi; Thực hiện giám sát việc vận hành các hồ chứa theo quy trình vận hành liên hồ, đến nay 100% đã được kết nối, cung cấp thông tin, dữ liệu hàng ngày.

Thường xuyên theo dõi chặt chẽ tình hình khai thác và sử dụng tài nguyên nước trên lưu vực sông Mê Công, kịp thời báo cáo Lãnh đạo Bộ xem xét, quyết định; Hoàn thiện công tác kiện toàn lãnh đạo Ủy ban sông Mê Công; Hoàn thành các văn kiện pháp lý của Tiểu ban như Quyết định thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ và thành phần của các Tiểu ban lưu vực sông Cửu Long và sông Sê San - Srêpốk và Quy chế hoạt động của các Tiểu ban.

Tăng cường công tác cấp phép khai thác sử dụng tài nguyên nước, thực hiện phân bổ nguồn nước hợp lý cho các mục đích sử dụng nước; Tuyên truyền, phổ biến rộng rãi, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả; Tiếp tục tích cực triển khai Nghị định về thu tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước; tập trung triển khai, thực hiện việc cấp quyền khai thác tài nguyên nước cho các tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt, nước dưới đất; Chỉ đạo tăng cường thực hiện công tác quản lý, thẩm định và hậu kiểm hồ sơ đề nghị cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước tài nguyên nước, xả nước thải vào nguồn nước và hành nghề khoan nước dưới đất. Chỉ đạo thường xuyên cập nhật, theo dõi kết quả cấp phép lên Hệ thống giám sát tài nguyên nước đảm bảo đồng bộ và đáp ứng mục tiêu công tác quản lý nhà nước lĩnh vực tài nguyên nước.

Triển khai các hoạt động của Tổ chức lưu vực sông: theo dõi, giám sát và dự báo tài nguyên nước tới Đồng bằng sông Cửu Long; xuất bản các Bản tin dự báo tài nguyên nước hàng tháng; duy trì hoạt động thường xuyên thông báo tình hình xả nước của các công trình thuỷ điện trên sông Sê San và Srêpốk cho phía Campuchia; cập nhật cơ sở dữ liệu lưu vực sông Sê San - Srêpốk và lưu vực sông Cửu Long và góp ý cho các Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Sê San và Srêpốk.

Trong công tác tiếp nhận, trả kết quả các thủ tục hành chính, tính đến ngày 15/12/2021, Cục Quản lý tài nguyên nước đã tiếp nhận, thẩm định 238 thủ tục hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước (trong đó tiếp nhận trực tuyến 71 thủ tục), trả kết quả 219 thủ tục (trong đó 60 thủ tục chuyển tiếp năm 2020) đảm bảo đúng thời gian, quy trình theo quy định; đồng thời, Cục đã thẩm định, trình Bộ phê duyệt tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước cho các tổ chức, cá nhân đã được cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước mặt, nước dưới đất; đã phê duyệt cho 127 công trình với tổng số tiền phải thu hơn 1.600 tỷ đồng; tiếp nhận và trả lời 13 ý kiến của công dân về lĩnh vực tài nguyên nước trên hệ thống Cổng thông tin điện tử Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Nhiều dấu ấn trong hợp tác quốc tế về tài nguyên nước

Trong năm 2021, công tác hợp tác quốc tế đã được thúc đẩy mạnh mẽ, đặc biệt trong việc xây dựng Quy hoạch Tài nguyên nước Quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2050, các quy hoạch tổng hợp lưu vực sông (Tổ chức Cộng tác vì nước của Ôt-xtrâyli-a (AWP) và đang tiếp tục đẩy mạnh hợp tác, đàm phán và tìm kiếm nguồn hỗ trợ từ các quốc gia, các tổ chức quốc tế như WB (chương trình nước quốc gia), FAO (chương trình khan hiếm nước), GIZ, KOICA, AWP, Úc, Hà Lan trong việc hỗ trợ sửa đổi Luật tài nguyên nước, các chính sách và chương trình, dự án về bảo đảm an ninh tài nguyên nước quốc gia, đào tạo, chuyển giao công nghệ,…

Với vai trò là Trưởng nhóm tài nguyên nước của ASEAN tại Việt Nam, đã tích cực tham gia vào các hoạt động hợp tác ASEAN về tài nguyên nước. Cụ thể, đã tham gia góp ý cho các vấn đề quan trọng của Hội nghị ASOEN 32, cho các Hội nghị, buổi họp liên quan, thể hiện trách nhiệm với khu vực, tăng cường mối quan hệ đa phương cũng như với từng quốc gia thành viên ASEAN và các nước đối tác, các tổ chức quốc tế. Theo kế hoạch, trong năm 2022, Cục Quản lý tài nguyên nước sẽ phối hợp với các đơn vị trong Bộ để tổ chức đăng cai Hội nghị Nhóm công tác ASEAN về tài nguyên nước lần thứ 22.

Bên cạnh đó, các đơn vị trong lĩnh vực nước đã tích cực triển khai các chương trình, kế hoạch đã được thỏa thuận với Đại sứ quán Hà Lan, Trường đại học Gent (Vương quốc Bỉ), Viện Thủy lợi Quốc gia CuBa, Diễn đàn tài nguyên nước Phần Lan (Finish Water Forum) nhằm mục đích tìm kiếm sự hợp tác kỹ thuật có tác động tích cực đối với quản lý tổng hợp và bền vững tài nguyên nước và đào tạo nguồn nhân lực của cả hai bên trong các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, công nghệ liên quan;...

Quản lý tài nguyên nước tại các địa phương có nhiều kết quả nổi bật

Trong năm 2021, Sở Tài nguyên và Môi trường các tỉnh, thành phố cũng đã tích cực tham mưu cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành 121 văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo điều hành để tăng cường công tác quản lý tài nguyên nước trên địa bàn. Thống kê sơ bộ, năm 2021 các địa phương đã cấp được 1.726 giấy phép tài nguyên nước các loại (trong đó: cấp mới 1.357 giấy phép; gia hạn, điều chỉnh 369 giấy phép). Trong đó cấp phép xả nước thải vào nguồn nước 998 giấy phép (chiếm 57,8%), khai thác sử dụng nước mặt 133giấy phép (chiếm 7,7%), thăm dò nước dưới đất 39 giấy phép (chiếm 2,25%), khai thác sử dụng nước dưới đất 513giấy phép (chiếm 29,7%), hành nghề khoan nước dưới đất 43 giấy phép (chiếm 2,5%). Đồng thời, các địa phương cũng đã phê duyệt 90 tỷ tiền cấp quyền khai thác tài nguyên nước.

Năm 2021, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên một số địa phương không tiến hành thanh tra, kiểm tra lĩnh vực tài nguyên nước. Theo số liệu thống kê, năm 2021, các đại phương đã triển khai tổng số 107 đoàn thanh tra kiểm tra đối với 341 tổ chức cá nhân, tổng số tiền phạt hơn 3,9 tỷ đồng, như vậy giảm hơn so với năm 2020 là 3,7 tỷ đồng (tỷ lệ 51%).

Năm 2021, đã có 10/49 địa phương đã phê duyệt Danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ, như: Hà Nội, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Giang, Điện Biên, Quảng Bình, Đà Nẵng, Phú Yên, Gia Lai, Lâm Đồng, Tiền Giang và Sóc Trăng,...; ngoài ra còn một số địa phương đang triển khai thực hiện Danh mục nguồn nước đã được Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt và lập Danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ để trình Ủy ban nhân dân tỉnh phê duyệt trong thời gian tới.

Các đại biểu tham gia tại các điểm cầu trực tuyến

Tập trung thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện lĩnh vực tài nguyên nước

Tại Hội nghị, lãnh đạo 04 đơn vị thuộc lĩnh vực tài nguyên nước đã phát biểu ý kiến làm rõ hơn các nội dung của báo cáo Tổng kết tình hình thực hiện nhiệm vụ năm 2021 và kế hoạch công tác năm 2022 lĩnh vực tài nguyên nước. Bên cạnh đó, các đại biểu tham dự hội nghị cũng đã phân tích, nêu nhiều giải pháp để các đơn vị thuộc lĩnh vực tài nguyên nước thực hiện tốt hơn nữa công tác năm 2022.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Công Thành biểu dương kết quả đạt được của các đơn vị trong lĩnh vực tài nguyên nước trong năm 2021. Thứ trưởng cho rằng, trong năm 2021, các đơn vị trong lĩnh vực tài nguyên nước đã hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Bộ giao, nhiều nhiệm vụ dù khó khăn, lần đầu tiên thực hiện nhưng đều được hoàn thành trước tiến độ.

Về những nhiệm vụ trong tâm trong thời gian tới, Thứ trưởng Lê Công Thành yêu cầu các đơn vị cần tiếp tục giữ vững và phát huy tinh thần đoàn kết, nỗ lực hơn nữa trong quá trình thực thi nhiệm vụ và lưu ý một số nội dung trọng tâm như sau:

Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật phục vụ công tác quản lý nhà nước lĩnh vực tài nguyên nước. Năm 2022 cần tập trung rà soát, sửa đổi Luật Tài nguyên nước 2012 theo yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, đảm bảo đáp ứng và giải quyết được các bức xúc, yêu cầu từ thực tiễn; thể hiện rõ vai trò, chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên nước trên tất cả các mặt từ Hệ thống văn bản QPPL đến triển khai ngoài thực địa.

Triển khai thực hiện Quy hoạch tài nguyên nước quốc gia và các Quy hoạch lưu vực sông, Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước. Tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Hồng - Thái Bình và sông Cửu Long, đảm bảo tiến độ, chất lượng.

Thực hiện kiểm kê tài nguyên nước quốc gia, giai đoạn đến năm 2025. Hoàn thành và vận hành hệ thống theo dõi, giám sát việc khai thác sử dụng và xả nước thải vào nguồn nước trên phạm vi toàn quốc.

Nghiên cứu, đề xuất các giải pháp tổng thể về an ninh tài nguyên nước, đề xuất các giải pháp trữ nước thông qua các giải pháp phi công trình. Tổ chức triển khai có hiệu quả các cơ chế điều phối, giám sát liên ngành trong quản lý, khai thác, sử dụng, bảo vệ nguồn nước lưu vực sông.

Tiếp tục theo sát tình hình khai thác và sử dụng tài nguyên nước và các tài nguyên có liên quan tại các quốc gia thượng nguồn sông Mê Công, báo cáo kịp thời các vấn đề nóng trong lưu vực và các thông tin cập nhật quan trọng; tiếp tục đẩy mạnh hợp tác song phương, chia sẻ thông tin, số liệu với Campuchia, Lào; chuẩn bị các nội dung để tiếp tục đàm phán về Hiệp định về quy chế sử dụng nước dọc biên giới Việt Nam - Campuchia…

Cùng với đó, đẩy mạnh hợp tác Quốc tế trong việc hỗ trợ sửa đổi Luật tài nguyên nước, các chính sách và chương trình, dự án về bảo đảm an ninh tài nguyên nước quốc gia, nhằm phục vụ tốt hơn nữa cho công tác quản lý nhà nước về tài nguyên nước.

Triển khai thực hiện hiệu quả các dự án đánh giá sức chịu tải các sông liên tỉnh, liên quốc gia trên các lưu vực sông. Đây là một trong những nhiệm vụ nhằm khẳng định vị thế của lĩnh vực tài nguyên nước.

Khẩn trương thúc đẩy triển khai các giải pháp nhằm chuyển đổi số toàn diện lĩnh vực Tài nguyên nước. Tiếp tục đẩy mạnh nghiên cứu khoa học theo hướng ứng dụng các công nghệ mới trong theo dõi, giám sát tài nguyên nước và các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước.

Xây dựng được một hệ thống cơ sở, thông tin, dữ liệu về tài nguyên nước đầy đủ, đồng bộ, phục vụ đắc lực cho công tác quản lý và hỗ trợ cho quá trình ra quyết định điều hòa phân bổ và bảo vệ tài nguyên nước các lưu vực sông.

Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện quy định của pháp luật về tài nguyên nước, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật và nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp trong công cuộc bảo vệ và phát triển tài nguyên nước.

Các nhiệm vụ trọng tâm của lĩnh vực tài nguyên nước trong năm 2022

1. Sửa đổi Luật Tài nguyên nước năm 2012.

2. Rà soát, sửa đổi Nghị định số 201/2013/NĐ-CP ngày 27/11/2013 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật tài nguyên nước.

3. Công bố và triển khai thực hiện 03 Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Bằng Giang-Kỳ Cùng; sông Sê San và sông SrePôk.

4. Hoàn thành và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy hoạch tài nguyên nước thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và 02 Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Hồng-Thái Bình và Đồng bằng sông Cửu Long.

5. Triển khai thực hiện Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 432/QĐ-TTg ngày 24/3/2021.

6. Triển khai thực hiện Đề án tổng kiểm kê tài nguyên nước quốc gia, giai đoạn đến năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1383/QĐ-TTg ngày 08/4/2021.

7. Tiếp tục theo sát tình hình khai thác và sử dụng tài nguyên nước và các tài nguyên có liên quan tại các quốc gia thượng nguồn sông Mê Công, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề nóng trong lưu vực và các thông tin cập nhật quan trọng; tiếp tục đẩy mạnh hợp tác song phương, chia sẻ thông tin, số liệu với Campuchia, Lào; chuẩn bị các nội dung để tiếp tục đàm phán về Hiệp định  về quy chế sử dụng nước dọc biên giới Việt Nam- Campuchia…..

8. Chuẩn bị Báo cáo về Ý kiến chính thức của Việt Nam đối với cho Dự án thủy điện Sa-na-kham của Lào và tổ chức tham vấn cho Dự án thủy điện Phua-Ngòi của Lào sau khi tham vấn Dự án thủy điện Sa-na-kham kết thúc.

9. Chuẩn bị nội dung và tổ chức tốt Hội nghị Bộ trưởng Hợp tác tài nguyên nước Mê Công- Lan Thương lần thứ hai; đăng cai Hội nghị Nhóm công tác ASEAN về tài nguyên nước lần thứ 22 (dự kiến tổ chức tại Việt Nam năm 2022).

10. Đẩy mạnh hợp tác Quốc tế trong việc hỗ trợ sửa đổi Luật tài nguyên nước, các chính sách và chương trình, dự án về bảo đảm an ninh tài nguyên nước quốc gia.

11. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện quy định của pháp luật về tài nguyên nước.

12. Hoàn thiện xây dựng các Thông tư quy định kỹ thuật và định mức kinh tế- kỹ thuật điều tra, đánh giá hiện trạng xả nước thải vào nguồn nước; định mức kinh tế - kỹ thuật điều tra, đánh giá tài nguyên nước.

13. Thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, đề án, dự án Chính phủ, cấp Quốc gia, cấp Bộ, các dự án hợp tác quốc tế, đề tài khoa học... đã được phê duyệt.