Tuyên Quang là tỉnh có nguồn tài nguyên nước dưới đất phong phú, tuy nhiên trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các hoạt động phát triển kinh tế xã hội, việc khai thác nước dưới đất ở một số nơi chưa hợp lý làm hạ thấp mực nước dưới đất quá mức, tiềm ẩn các nguy cơ làm suy giảm trữ lượng, chất lượng nước và sụt lún bề mặt đất. Thực hiện quy định của Nghị định số 167/2018/NĐ-CP ngày 26/12/2018 của Chính phủ, các văn bản khác có liên quan và tăng cường công tác quản lý, khai thác hợp lý, bền vũng nguồn tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn, Ủy ban nhân dân tỉnh Tuyên Quang đã ban hành Quyết định 291/QĐ – UBND ngày 12/8/2019 về việc phê duyệt danh mục vùng hạn chế, vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.

Theo đó, vùng hạn chế khai thác nước dưới đất là các khu vực đã từng xảy ra sụt, lún đất, biến dạng địa hình; Khu vực có bãi chôn lấp chất thải rắn tập trung theo quy định của pháp luật về quy hoạch, xây dựng và bảo vệ môi trường; Khu vực có giếng khai thác nước dưới đất bị ô nhiễm, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và sinh vật mà chưa có công nghệ để xử lý để bảo đảm đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống, sinh hoạt; Khu vực có nghĩa trang tập trung hoặc các khu vực có nguy cơ gây ô nhiểm nguồn nước dưới đất khác do UBND tỉnh quy định. Diện tích khoanh định vùng hạn chế khai thác là 5.129,23 ha, trong đó: Thành phố Tuyên Quang  1.541,7 ha, huyện Chiêm Hóa 500,49 ha, huyện Sơn Dương 629,23 ha, huyện Yên Sơn 1.461,04 ha, huyện Hàm Yên 659,15 ha, huyện Na Hang 249,81 ha, huyện Lâm Bình 87,81 ha.

Vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất là các khu vực được phép khai thác nước dưới đất, nhưng phải đăng ký theo quy định của pháp luật và thuộc một trong số các khu vực như: khu vực có mực nước dưới đất có nguy cơ bị hạ thấp hơn mực nước hạ thấp cho phép; khu vực có mực nước dưới đất bị suy giảm 3 năm liên tục và có nguy cơ hạ thấp hơn mực nước hạ thấp cho phép; khu vực có nguy cơ sụt lún, biến dạng công trình do khai thác nước dưới đất gây ra; khu vực đô thị, khu dân cư nông thôn nằm trong vùng có đá vôi hoặc nằm trong vùng có cấu trúc nền đất yếu; khu vực bị ô nhiễm hoặc gia tăng ô nhiễm do khai thác nước gây ra; khu vực nằm trong phạm vi khoảng cách nhỏ hơn 1 km tới bãi rác tập trung, bãi chôn lấp chất thải, nghĩa trang và các nguồn thải nguy hại khác và khu vực đã có hệ thống cấp nước tập trung, bảo đảm cung cấp nước ổn định cả về số lượng và chất lượng. Theo đó, diện tích khoanh vùng đăng ký khai thác nước dưới đất là 8.408,86 ha, trong đó: Thành phố Tuyên Quang 1.762,72 ha, Chiêm Hóa 662,73 ha, Sơn Dương 1.273,55 ha, Yên Sơn 3.100,95 ha, Hàm Yên 768,27 ha, Na Hang 187,4 ha, Lâm Bình 653,24 ha. 

Các tổ chức, cá nhân có hoạt động thăm dò, khai thác, sử dụng nước dưới đất phải thực hiện các biện pháp hạn chế khai thác nước dưới đất trong các khu vực thuộc danh mục vùng hạn chế khai thác. Đồng thời, các tổ chức, cá nhân có giếng khoan khai thác nước dưới đất cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ với quy mô không vượt quá 10 m3/ngày đêm, giếng khoan khai thác nước dưới đất cho sinh hoạt của hộ gia đình, cho các hoạt động văn hóa, tôn giáo, nghiên cứu khoa học nằm trong các khu vực đã khoanh vùng và có chiều sâu lớn hơn 20 m thì phải thực hiện việc đăng ký khai thác nước dưới đất.
Danh mục vùng hạn chế, vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất được ban hành là cơ sở cho việc thực hiện các giải pháp quản lý, bảo vệ, khai thác nguồn nước dưới đất trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.