,

Dự thảo Luật Thủ đô mới nhất: Giải tỏa 5 vấn đề “nóng”

Tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành và đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật Thủ đô mới nhất sẽ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) ngày 15-2 đã điều chỉnh những vấn đề được dư luận rất quan tâm thời gian qua như đặc thù trong quản lý dân cư, mức thu phí, xử lý nhà siêu mỏng, siêu méo... Đặc biệt, những quy định về thẩm quyền của UBND TP, HĐND TP về xây dựng, ban hành văn bản pháp luật nhằm điều chỉnh những vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn cũng được bãi bỏ nhằm tránh tình trạng "lạm quyền".

Giải quyết 5 vấn đề chính 

Xác định Luật Thủ đô có tính chất tổng hợp và đặc thù, bởi vậy, trong lần chỉnh sửa mới nhất này, cơ quan soạn thảo đã tập trung 5 vấn đề chính là: Cư trú nội đô; ô nhiễm môi trường; nhà siêu mỏng, siêu méo, trật tự an toàn giao thông và cơ chế pháp lý linh hoạt, kịp thời để xử lý những vấn đề phát sinh. Mỗi nội dung lại có những diễn giải chi tiết hơn, như đánh giá hiện trạng, mục tiêu giải quyết, đánh giá tác động cho từng phương án.

Đối với vấn đề dân cư ở trong nội thành hiện nay, giải pháp được thống nhất là giữ nguyên điều kiện đăng ký thường trú tại nội thành TP Hà Nội đối với trường hợp được điều động, tuyển dụng, làm việc theo hợp đồng làm việc, hợp đồng lao động không xác định thời hạn tại cơ quan, tổ chức thuộc khu vực nhà nước. Chỉ quy định các điều kiện đăng ký thường trú trong nội thành với các nhóm đối tượng còn lại, gồm: có việc làm hợp pháp, ổn định ở Hà Nội; có nhà ở thuộc sở hữu của mình hoặc nhà ở thuê lâu dài của tổ chức, cá nhân đã đăng ký kinh doanh nhà ở; đã tạm trú liên tục tại nơi đề nghị được đăng ký thường trú ít nhất 3 năm. Ngoài biện pháp hành chính kể trên thì dự luật cũng mở ra hướng xây dựng và phát triển ở ngoại thành, kể cả việc tạo công ăn việc làm, xây dựng nhà ở xã hội…

Tương tự như vậy, trong lĩnh vực môi trường, bên cạnh những quy định thắt chặt hơn về môi trường, chẳng hạn, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ quy định một số chỉ số về môi trường ở Hà Nội cao hơn so với tiêu chuẩn chung trong toàn quốc thì Bộ Tư pháp cũng đồng thời liệt kê những biện pháp về quy hoạch, bảo đảm hành lang xanh, chống ngập úng, mức xử phạt tiền đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, văn hóa, đất đai, xây dựng, giao thông vận tải và cư trú ở khu vực nội thành cao hơn mức áp dụng chung với cả nước.

Về nội dung quy hoạch Thủ đô, để xóa bỏ các căn nhà "siêu mỏng", "siêu méo", cao thấp, kiến trúc, màu sắc rất khác nhau… dự thảo luật bổ sung quy định: "khi triển khai dự án phát triển các tuyến đường giao thông theo quy hoạch đã được phê duyệt, cơ quan có thẩm quyền của TP Hà Nội phải đồng thời tổ chức thu hồi đất hai bên đường theo quy hoạch. Đối với các tuyến đường cũ cần phải cải tạo nhằm chỉnh trang đô thị thì TP Hà Nội có trách nhiệm lập dự án để quy hoạch lại, bảo đảm phát triển cân bằng, ổn định, giữ gìn không gian kiến trúc và nét đặc trưng của đô thị, nâng cao điều kiện sống của người dân".

Thêm hai vi phạm hành chính cần áp mức phạt cao hơn

Có ý kiến băn khoăn về tính khả thi, nhất là khi biện pháp nâng mức xử phạt hành chính đang được thực hiện thí điểm, chưa có sự tổng kết, đánh giá chính xác. Tuy nhiên, khi thẩm tra dự án này, UB Pháp luật của QH đồng tình cần phạt cao để thay đổi ý thức của người dân, hạn chế ùn tắc, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường.

Chủ nhiệm UB Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận nhấn mạnh, việc áp dụng mức xử phạt vi phạm hành chính cao hơn không xâm phạm đến quyền bình đẳng trước pháp luật của công dân, bởi lẽ bất kỳ ai khi có hành vi vi phạm pháp luật ở cùng địa điểm thì đều bị xử phạt như nhau. Hơn nữa, việc áp dụng mức xử phạt vi phạm hành chính cao hơn chỉ nhằm vào một số ít những người có hành vi vi phạm pháp luật nhằm mục tiêu răn đe mạnh mẽ hơn. Nhưng trong cư trú và văn hóa không nhất thiết phải áp dụng mức xử phạt hành chính cao mà nên thay bằng 2 lĩnh vực nóng đang tồn tại nhiều vi phạm hiện nay là an ninh trật tự an toàn xã hội. Cơ quan thẩm tra cũng xác định rõ mức trần của việc xử lý vi phạm là không quá 2 lần so với mức chung của cả nước để làm cơ sở giao Chính phủ quy định cụ thể.

Riêng những mục tiêu về phát triển khoa học công nghệ, bảo tồn và phát triển văn hóa, quy hoạch Thủ đô chưa nhận được sự đồng thuận vì còn vênh với luật hiện hành - Đó là quan điểm của Chủ nhiệm UB Các vấn đề xã hội Trương Thị Mai và nhiều đại biểu khác. Chủ nhiệm UB Pháp luật của QH Nguyễn Văn Thuận cũng bày tỏ những trăn trở về phương án xử lý quỹ đất Hà Nội. Ông Thuận cho rằng, đây là dự luật quy định tổng hợp nhiều vấn đề nhưng thời gian soạn thảo ngắn, việc chuẩn bị có nhiều khó khăn nên chất lượng còn hạn chế. Để nâng cao chất lượng của dự thảo luật, Bộ Tư pháp cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, tạo cơ sở vững chắc cho Hà Nội có được những ưu tiên hợp lý. Nếu thấy cần thiết, có thể lùi thời gian thông qua để làm cho chín.

Mặc dù vậy, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Vũ Hồng Khanh cho rằng, Luật Thủ đô ngoài các quy định chung thì có những cái đặc thù khác với các luật khác. Bởi nếu phải phù hợp với các luật khác thì không thể có cơ chế đặc thù cho Hà Nội. Việc ban hành Luật Thủ đô đã rất cấp thiết nhằm tạo cơ sở pháp lý xây dựng, quản lý và phát triển Hà Nội giàu đẹp, văn minh, hiện đại. Đây cũng là quan điểm của Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu khi kết luận phiên họp. Ông Lưu khẳng định, một số quy định trong dự thảo Luật Thủ đô trái các luật hiện hành mới giải quyết được thực tiễn phát triển Hà Nội. Phó Chủ tịch QH Uông Chu Lưu cũng cho rằng, do quy định của Luật Cư trú về điều kiện đăng ký thường trú khá "mở", vì thế Hà Nội đang phải đối mặt với sự quá tải về cơ sở hạ tầng, dịch vụ, tình trạng ô nhiễm môi trường ngày càng trầm trọng. Để có thể giải quyết thực trạng này cần phải tiến hành nhiều biện pháp đồng bộ. Việc bổ sung các điều kiện cư trú chặt chẽ hơn như Ban soạn thảo đề xuất tuy chưa phải là giải pháp tối ưu để quản lý dân cư nhưng cũng là một trong những giải pháp cần thiết nhằm giãn bớt số lượng dân cư cư trú trong nội thành.

vea.gov.vn

Tin cùng chuyên mục