Bổ sung các khái niệm, thuật ngữ khi xây dựng Luật

Ông Trần Mỹ Dũng - Phó Cục trưởng Cục Địa chất Việt Nam cho biết: Cục Địa chất Việt Nam dự kiến đưa vào Luật các thuật ngữ về tài nguyên địa chất; điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản; quản lý thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản; khu vực địa chất đặc thù.

Cục Địa chất Việt Nam cũng xây dựng 8 nội dung về công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, gồm: điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; lập bản đồ địa chất, khoáng sản; điều tra, lập bản đồ địa hóa đất; điều tra di sản địa chất, công viên địa chất; điều tra tài nguyên vị thế; điều tra tai biến địa chất, địa chất môi trường; điều tra địa chất thủy văn, địa chất công trình, địa chất đô thị; đánh giá tiềm năng khoáng sản.

Đồng thời, Cục dự kiến đưa vào Luật Địa chất và Khoáng sản những nội dung chính về quản lý nhà nước về điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; quản lý thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản; quy định về quản lý nhà nước tại các khu vực địa chất đặc thù; tài chính về điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; các nguồn thu ngân sách từ hoạt động điều tra địa chất, khoáng sản và sử dụng thông tin, dữ liệu địa chất, khoáng sản.

Góp ý về những nội dung trên, TS. Hoàng Văn Khoa - nguyên Vụ trưởng Vụ Khoáng sản, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (nay là Cục Địa chất Việt Nam và Cục Khoáng sản Việt Nam) cho rằng Cục Địa chất Việt Nam cần bổ sung các thuật ngữ về bùn khoáng, khu vực địa chất đặc thù và các khái niệm địa chất không gian ngầm đô thị (địa chất 3D, 4D); bổ sung quy định về quy hoạch điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản thay cho điều tra cơ bản địa chất về khoáng sản; làm rõ nội hàm của tên Luật Địa chất; cần đưa dữ liệu, thông tin địa chất là tài nguyên địa chất.

TS. Nguyễn Thành Vạn - Tổng hội Địa chất Việt Nam cho rằng, cách tiếp cận xây dựng Luật Địa chất và Khoáng sản cần đi từng bước, từ tên Luật đến phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng, sau đó xác định các khái niệm, thuật ngữ liên quan; đề xuất các nội dung (điều, khoản) sẽ bổ sung, sửa đổi, điều chỉnh.

Còn GS. Trần Thanh Hải - Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ - Địa chất góp ý, Cục Địa chất Việt Nam nên đưa ra các khái niệm mang tính phổ quát, bao trùm, chú trọng sự thống nhất về định nghĩa, khái niệm và cơ sở khoa học khi xây dựng Luật.

Theo TS. Trịnh Hải Sơn - Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, Cục Địa chất Việt Nam cần cân nhắc thuật ngữ tài nguyên địa chất bao gồm các công viên địa chất; đối với công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, cân nhắc bổ sung, chỉnh sửa điều tra lập bản đồ địa hóa đất, đa mục tiêu và điều tra không gian ngầm; đối với nội dung quản lý nhà nước về điều tra cơn bản địa chất, khoáng sản, bổ sung phần thẩm định, đăng ký, công nhận, đặc biệt cho di sản địa chất các cấp.

Cần làm rõ các khái niệm, đối tượng về di sản địa chất

Cũng thuộc Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, ThS. Đỗ Thị Yến Ngọc cho rằng cần phân tích bổ sung làm rõ nội hàm và quan hệ của một số thuật ngữ như: bảo tồn địa chất, di sản địa chất, di sản thiên nhiên, tài nguyên vị thế, tài nguyên du lịch, danh lam thắng cảnh, công viên địa chất. Thuật ngữ “di sản địa chất”, “công viên địa chất”, “bảo tồn địa chất” và “du lịch địa chất” cần đưa vào văn bản Luật hoặc Nghị định khi xây dựng mới các văn bản này.

Xem xét quy định tại các Luật liên quan

Đối với việc điều tra, đánh giá di sản địa chất, công viên địa chất, theo ThS. Đỗ Thị Yến Ngọc, Nghị định 158/2016/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số Điều của Luật Khoáng sản và Thông tư số 50/2017/TT-BTNMT của Bộ TN&MT đã quy định đủ mức chi tiết với điều tra cơ bản di sản địa chất, công viên địa chất. Tuy nhiên, cần đối chiếu với các quy định tại các Luật và văn bản dưới Luật: Bảo vệ môi trường, Du lịch, Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo để áp dụng trong trường hợp chúng thuộc về các đối tượng điều tra quy định tại các Luật và văn bản dưới Luật của các Luật này.

Bà cũng cho rằng cần xem xét, bổ sung chi tiết hóa: quy định chi tiết về mức độ điều tra, sản phẩm điều tra di sản địa chất, công viên địa chất và các thông tin liên quan phục vụ làm hồ sơ công nhận di sản địa chất, công viên địa chất; xã hội hóa trong điều tra di sản địa chất, công viên địa chất; quy định về chuyển đổi số trong điều tra di sản địa chất, công viên địa chất; quy định về hoàn trả kinh phí của nhà nước khi sử dụng thông tin, dữ liệu điều tra di sản địa chất, công viên địa chất…

PGS.TS. Nguyễn Văn Vượng – Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội góp ý, Cục Địa chất Việt Nam cần làm rõ đối tượng điều tra, nội hàm của khái niệm liên quan đến đối tượng, phạm vi không gian của đối tượng, mức độ chi tiết của đối tượng… để làm cơ sở cho việc ban hành các văn bản về quy chuẩn trong điều tra, đảm bảo tính thống nhất toàn quốc và phù hợp với thông lệ quốc tế hiện hành. Việc làm rõ đối tượng, quy mô đối tượng giúp phân cấp quản lý, loại nào nhà nước Trung ương quản lý, loại nào do tỉnh quản lý.

Về nội dung công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, TS. Hoàng Văn Khoa đề nghị Cục xem xét bổ sung công tác điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản biển bởi đây là lĩnh vực có đặc thù riêng, không như trên đất liền; bổ sung hoạt động điều tra địa chất không gian ngầm đô thị (địa chất 3D, 4D), đây là lĩnh vực gắn với địa chất đô thị, địa chất công trình, địa chất thủy văn; xem xét địa chất viễn thám và vũ trụ, bay đo địa vật lý, công tác nghiên cứu địa chất khoáng sản là lĩnh vực của hoạt động điều tra địa chất.

Đối với nội dung quản lý nhà nước về điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản, cần bổ sung công tác thẩm định; đăng ký, phê duyệt thông tin dữ liệu địa chất khoáng sản, tài nguyên địa chất; di sản, vị thế; công tác xây dựng các quy trình, quy phạm kỹ thuật; công tác kiểm tra, giám sát hoạt động điều tra địa chất; công tác huy động kinh phí tổ chức, cá nhân tham gia điều tra địa chất, khoáng sản.

TS. Hoàng Văn Khoa đề nghị Cục Địa chất Việt Nam xem xét quy định của Luật Dầu khí về điều tra dầu khí sẽ chuyển về Bộ TN&MT thực hiện (Chương II, Điều 10, Điều 11); điều tra địa nhiệt quy định ở mục nào; phân loại, định nghĩa các nhóm khoáng sản như: vật liệu xây dựng, vật liệu xây dựng thông thường; khoáng chất công nghiệp với nguyên liệu sứ gốm; nghiên cứu thêm các luật địa chất, quản lý tài nguyên địa chất ở nước ngoài, các Luật khác có liên quan để xây dựng các điều, khoản quy định chi tiết.

Trên cơ sở những ý kiến góp ý trên, Cục Địa chất Việt Nam sẽ tổng hợp, tiếp thu và nghiên cứu đưa vào Luật Địa chất và Khoáng sản, từ đó tạo sự thống nhất, đồng thuận hơn trong các cuộc họp tiếp theo.